Een goede vader: wat is dat?

In mijn omgeving lijken er twee typen vaders te zijn. Neem nu Pieter. Hij is vader van drie kinderen van 9, 7 en 5 jaar. Hij werkt bij een grote verzekeringsmaatschappij en maakt werkweken van minstens 50 uur per week. Toen zijn oudste dochter werd geboren heeft hij misschien een nanoseconde overwogen om minder te gaan werken. Maar nee, parttime werken was binnen zijn baan lastig en dat zou hem zeker niet in dank af genomen worden. En dan heb je Michel, hij werkt 4 dagen in zijn eigen zaak en op vrijdag is hij altijd thuis bij zijn twee kinderen van 3 en 1 jaar. Pieter stort zich vol overgave op zijn werk, want er moet goed voor het gezin gezorgd worden. Michel gaat minder werken of anders werken om ook goed voor zijn gezin te kunnen zorgen. Is het ene type vader nu een betere ouder voor zijn kinderen of juist niet?

Een goede vader was vroeger de kostwinner van zijn gezin en naar zijn kinderen toe: streng doch rechtvaardig. De hedendaagse vader neemt een deel van de zorg voor zijn kinderen op zich. De ‘papadag’ is een hedendaags begrip.

Kinderen zijn heel belangrijk voor vaders, maar bij de meerderheid knelt de combinatie met hun werk. Vrouwen passen veel vaker dan mannen hun arbeidsmarktgedrag aan hun gezinsleven aan. Veel vrouwen gaan nog steeds minder uren werken. Toch laat onderzoek zien dat mannen, als je dit aan hen vraagt, minder uren willen werken en meer tijd willen investeren in de zorg voor hun gezin en de opvoeding van hun kinderen. 

Hoe kijken vaders zelf aan tegen de opvoeding?

Een aantal jaren geleden werd aan ouders gevraagd hoe tevreden zij zijn met het ouderschap en de opvoeding, hoeveel stress zij ervaren binnen die opvoeding en hoe competent zij zichzelf als opvoeder vinden. Eén van de uitkomsten was dat vaders de opvoeding op een meer positieve manier beleven dan moeders. De verklaring die hiervoor gegeven werd, is dat moeders hogere eisen aan zichzelf stellen en doordat moeders meer tijd met hun kinderen doorbrengen komen zij ook vaker lastiger situaties met hun kinderen tegen.

Dat onderzoek ging over de beleving van het vaderschap, maar welke rol spelen de vaders bij de ontwikkeling van hun kinderen?

Vaders en moeders gaan anders om met het motiveren en stimuleren van hun kind. Vaders zijn meer praktisch en gericht op het wedstrijdelement. Moeders hebben meestal meer aandacht voor relaties en het gedrag van het kind. Kinderen geven vaak de voorkeur aan spelen met hun vader, omdat het minder gecontroleerd is, veel meer stimulatie biedt en vaak samengaat met veel lachen en plezier. De manier waarop vaders met hun kinderen spelen is van belang voor de sociale ontwikkeling en voor het leren omgaan met en leren beteugelen van agressie.

En dan is ook de mening van de kinderen van belang? Hoe beleven zij de rol van hun vader binnen de opvoeding?

In 2009* is aan een groep kinderen en jongeren in de leeftijd van 6 tot en met 18 jaar gevraagd hoe zij de opvoeding binnen hun gezin beleefden. Het onderzoek bevestigde het beeld dat vaders en moeders duidelijk verschillende rollen hebben in de opvoeding. Moeders zijn de emotionele spil en besteden meer tijd aan de verzorging van hun kinderen en het huishouden. Ook in gezinnen waar de moeders veel werken was dit het geval, alleen besteedden in die gezinnen de vaders iets meer tijd aan het huishouden en
de verzorging van hun kinderen. Het enige dat kinderen juist meer met hun vaders doen, is stoeien. 

Wat vaders niet goed doen, volgens hun kinderen, is te veel met computers of telefoons bezig zijn. Bij kinderen staat deze ergernis op nummer één, bij jongeren op nummer twee. Op nummer één bij jongeren staat de ergernis dat vaders niet goed luisteren. Bij kinderen en jongeren scoren de moeders beter. Op moeders hebben de ondervraagde kinderen beduidend minder aan te merken dan op vaders.

Vaders…wat kunnen jullie doen om populairder bij je kinderen te worden? Minder werken of gaat het erom dat als je thuis bent je er ook echt bent voor je kinderen. Dus even minder schermtijd en meer gerichte aandacht. 

Zorgen en werken

Het succesvol combineren van werk en zorg voor de kinderen vraagt om een aantal zaken:

• Een flexibele werkgever die open staat voor parttime werken of de mogelijkheid geeft om thuis te werken en een goede verlofregeling zoals het ouderschapsverlof.
• Verwachtingen en ideeën bijstellen: sommige vaders nemen zich voor als hun vrouw in verwachting is om een deel van de zorg op zich te nemen in de verwachting lekker thuis te kunnen werken want de baby slaapt toch veel. En daarnaast zijn er mannen die aangeven dat ze zorgen voor de kinderen meer iets voor vrouwen vinden. Ze hebben het idee dat vrouwen beter zijn in zorgen. Daar komt dan bij dat zorgen minder gewaardeerd wordt dan betaald werk. Het is daarom van belang dat zorgen meer op waarde wordt geschat en losgekoppeld wordt van de (vrouwelijke) sekse. De waardering van zorg moet groot zijn en zichtbaar en die visie moet gedeeld worden door zowel mannen als vrouwen
• Goede afstemming met je partner.
• Een meer gezinsvriendelijk beleid bij werkgevers.

Succesvolle combinatie

Vaders die succesvol werk en zorg weten te combineren geven andere vaders het advies: “gewoon doen!” Niet afwachten en de kans voorbij laten gaan, want voor je het weet zijn je kinderen groot. Bovendien is het verstandig om een goede taakverdeling thuis af te spreken als de kinderen nog jong zijn. Voordat je weet is er een patroon ontstaan waarbij moeder zorgt en vader werkt en het blijkt dat het lastig is om dat patroon te doorbreken. En volgens de vaders die de zorg delen met hun partner wordt je relatie er leuker van. Wat wil je nog meer… En daarnaast levert het een goede band met de kinderen op en goede ontwikkelingsmogelijkheden voor de kinderen. De succesvolle vaders noemen de band met de kinderen als beloning, ze waarderen dit heel erg. Er ontstaat een goede relatie met de kinderen, en samen ervaren vader en kinderen bijzondere dingen, veel plezier, geluk, liefde, gezelligheid en vrolijkheid. 

Bron

*Distelbrink, M., Kromontono, E., Roeleveld, W. en Steketee, M. (2010) Kinderen aan het woord over gezinnen;